دو نوع اصلی زخم ساق پا وجود دارد:
1. زخم عروقی ممکن است وریدی، شریانی یا مخلوطی از هر دو نوع باشد.
2. زخم وریدی بیشتر در بالای قوزک پا و با لبه نامنظم است و زخم شریانی ظاهری روشن دارد و در بیمار با زمینه بیماری شریانی دیده میشود.
بیش از 90% از زخمهای عروقی از نوع وریدی بوده که به دلیل جریان ضعیف خون در وریدها به وجود میآیند، بنابراین در افراد مبتلا به وریدهای واریسی رخ میدهند. زخمها معمولاً درست بالای پاشنه ایجاد شده و ممکن است توسط پوست قهوهای متمایل به بنفش و پوستهدهنده، احاطه شوند.
زخمهای شریانی در نتیجه جریان خون بد درشریانهای تغذیه کننده اندامها به وجود میآیند، افراد مبتلا به مرض قند و کم خونی داسی شکل، به ویژه مستعد ایجاد این نوع زخمها هستند. زخمهای شریانی اغلب روی پا ایجاد شده و توسط یک پوست نازک و رنگ پریده احاطه میگردند.
با پیدا شدن اولین علامت یک زخم، باید با پزشکتان مشورت کنید. زخمهای ساق اغلب عفونی شده و عفونت ممکن است به بافتهای اطراف گسترش یافته، منجر به سلولیت (نوعی عفونت باکتریایی است که پوست را درگیر میکند) گردد.
کارهایی که باید انجام شوند:
پزشک ممکن است جهت ارزیابی وضعیت جریان خون ساق مبتلا، بررسی سونوگرافی داپلر را توصیه کند. زخم را باید به طور منظم پانسمان کرده و جهت جلوگیری از عفونت، کاهش تورم و بهبود جریان خون در آن قسمت از ساق پا، محکم باندپیچی نمود.
پوشیدن جورابهای حمایت کننده، ورزش کردن منظم و بالا نگهداشتن پاها، زمانیکه در حال استراحت هستید، نیز میتواند به بهبود جریان خون کمک نماید. اگر دارای یک زخم شریانی هستید، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
پیش آگهی بیماری
در افراد مستعد، بهبود زخمهای ساق ممکن است ماهها طول بکشد و اغلب عود میکند. در موارد نادری، احتمال دارد پیوند پوست ضرورت پیدا کند.
اگر مستعد زخمهای ساق پا هستید، نباید حتی نسبت به زخمهای جزیی بیتوجه باشید و باید با پیدایش اولین نشانههای زخم در ساق پا با پزشکتان مشورت کنید.
در تقسیم بندی دیگری زخمهای عروقی شامل دو نوع بورگر و اسکمی اندام تحتانی میباشند:
1. بیماری بورگر یا ترومبوآنژئیت انسدادی به انگلیسی بیماری بورگر نوعی اختلال انسدادی یا آترواسکلروتیک سرخرگ ها و سیاهرگهای کوچک تا متوسط اندامهای فوقانی و تحتانی است. علت این انسداد التهاب مکرر و پیشرونده و ایجاد لخته در دیواره رگ هاست. این بیماری معمولاً در ارتباط با استفاده از مشتقات تنباکو به خصوص سیگار کشیدن است ولی با مصرف انواع بدون دود تنباکو نیز ارتباط دارد. از علایم آن درد متناوب انگشتان و زخمهای دردناک بر روی نوک انگشتان دست و پا است. بیماری بورگر درمان قطعی ندارد و گاه قطع عضو ناگزیر است. تنها راه جلوگیری از پیشروی سریع بیماری ترک کامل سیگار و فراوردههای تنباکو است.
2. اسکمی اندام تحتانی
زخمهای مزمن اندام تحتانی یکی از موارد چالش برانگیز در طب بالینی هستند که با بررسی و درمان مناسب میتوان در بسیاری از موارد آنها را کنترل کرد. اسکمی اندام تحتانی زمانی اتفاق میافتد که خونرسانی از طریق عروق اندام کفایت لازم را برای رفع نیازهای متابولیک اندام نداشته باشد. هرگاه جریان خون شریانی برای رفع نیاز عضلات و نسوج دیگر در حال استراحت کافی نباشد، اسکمی اندام حالت بحرانی خواهد داشت که نیاز به مداخلات جدی دارد. تخمین زده میشود که در ۱ تا ۲ درصد از بیماران بالای ۵۰ سال و مبتلا به بیماری شریانی محیطی، اسکمی بحرانی اندام تحتانی اتفاق بیافتد. بنابراین لازم است در اینجا تعریف کاملی از بیماری شریانی محیطی و علایم بالینی ایسکمی شدید اندام تحتانی ارایه شود.
منبع : elaraclinic