کافئین چیست؟
به گزارش سرویس خبری بهداشتنیوز کافئین یک ترکیب شیمیایی است که در برخی سبزیجات مانند دانههای قهوه،کاکائو، برگهای چای،گوارانا و آجیل کولا وجود دارد. نام های دیگر آن تئین،گوارانین یا ماتین است.مصرف کافئین سیستم عصبی مرکزی را تحریک میکند و در دوزهای پایین،افراد احساس هوشیاری و انرژی بیشتری می کنند.مقادیر توصیه شده با فواید سلامتی در بزرگسالان از کم تا متوسط،بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلی گرم در روز متغیر است.مصرف کافئین میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی عروقی را کاهش داده و باعث کاهش وزن نیز میشوند.همچنین این ماده از سرطان روده بزرگ جلوگیری میکند.علاوه بر این،از کافئین در طیف گستردهای از غذاها مانند کیک،بستنی،آب نبات و نوشیدنیهای انرژی زا استفاده میشود.به همین دلیل مهم است که زتوویت میزان کافئین روی برچسب محصول ثبت شود و مورد توجه قرار بگیرد.
چه مقدار کافئین در غذاها و نوشیدنی های معمولی کافئین دار وجود دارد؟
سازمان ایمنی غذای اروپا(EFSA) محتوای کافئین محصولات غذایی مختلف را بر حسب میلیگرم تعیین کرد که به شکل زیر است:
یک فنجان ۲۰۰ میلی لیتری قهوه الک شده: ۹۰ میلی گرم
یک قوطی ۲۵۰ میلی لیتری نوشیدنی انرژی زا: ۸۰ میلی گرم
یک اسپرسو ۶۰ میلی لیتری: ۸۰ میلی گرم
یک فنجان چای ۲۲۰ میلی لیتری: ۵۰ میلی گرم
یک قوطی معمولی نوشیدنی کولا ۳۵۵ میلی لیتری: ۴۰ میلی گرم
یک تکه ۵۰ گرمی شکلات تیره: ۲۰ میلی گرم
یک تکه ۵۰ گرمی شکلات شیری: ۱۰ میلی گرم
سایر غذاهایی که اغلب حاوی کافئین هستند،ماست و بستنی مخلوط با کاکائو یا قهوه هستند.در مورد کاکائو،هر چه کاکائو خالص تر باشد کافئین بیشتری دارد.همچنین برخی از مکمل های مورد استفاده برای تمرین نیز ممکن است کافئین داشته باشند؛به همین دلیل برای نوجوانان مهم است که با مربیان یا متخصصان بهداشت خود در این مورد مشورت کنند.از سوی دیگر،شناخته شده ترین منبع کافئین که قهوه است، همیشه مقدار یکسانی را تامین نمی کند. طبق گفته سازمان بینالمللی قهوه نسبت این محرک خوراکی بسته به منشا دانه،ترکیب مخلوط پانسمان زتوویت و روش تهیه آن متفاوت است.قهوه فوری حاوی کافئین کمتری است، اما حجم مصرفی ممکن است بیشتر باشد. به طور کلی،مقدار کافئین در یک فنجان قهوه بین ۸۰ تا ۱۱۵ میلی گرم متغیر است.
تاثیر کافئین بر کودکان
شروع تماس کودکان با کافئین می تواند از همان لحظه لقاح،از طریق جفت رخ دهد.مطالعات نشان میدهد که از هر ۴ کودک،۳ کودک کافئین را به شکل غذاها یا نوشیدنی مصرف میکنند.متداولترین آنها نوشابهها،شکلاتها و نوشیدنیهای انرژیزا هستند.
کافئین بر خواب تأثیر می گذارد
در مطالعات مشاهدهای مشخص شده است که کودکان ۵ تا ۱۵ ساله که ۱ تا ۵ قوطی کولا در روز(که معادل ۵۰ تا ۲۵۰ میلیگرم کافئین است)مصرف میکنند،تغییرات قابلتوجهی در چرخه خواب خود نشان میدهند.محققان توضیح میدهند که کافئین میتواند کل زمان چرخه خواب در شب را در کودکان از ۴ تا ۱۵ دقیقه به تاخیر بیندازد.دانشمندان دیگر،کافئین را با اختلالات خواب مانند بیخوابی، مرتبط می دانند.
کافئین میتواند خلق و خوی شما را تغییر دهد
ممکن است کافئین باعث ایجاد استرس و اضطراب در کودکان شود.حالت هوشیاری که کافئین ایجاد میکند به آنها اجازه نمیدهد تا خستگی طبیعی پس از یک فعالیت را داشته باشند.از این نظر،مطالعهای که بر روی دانشآموزان سلولز ۱۱ تا ۱۷ ساله انجام شد،نشان داد که کافئین خطر اضطراب و افسردگی را در آنها افزایش میدهد ولی تأثیر زیادی بر میزان استرس آنها ندارد.از سوی دیگر،دانشمندان مشاهده کردند که گروهی از کودکانی که ۲۴/۱۵ میلیگرم بر کیلوگرم کافئین ۳ یا ۴ بار در هفته مصرف میکردند در مقایسه با گروهی از نوجوانانی که کافئین مصرف نمیکردند،احساسیتر و افسردهتر بودند.کارشناسان دیگر تأیید کردند که کودکان مبتلا به افسردگی کافئین بیشتری مصرف میکنند زیرا علائم منفی مربوط به آن اختلال را کاهش میدهد.
کافئین بر برخی عملکردهای شناختی تأثیر می گذارد
در یک مطالعه انجام شده،رابطه بین مصرف کافئین و عملکردهای شناختی در دوران کودکی مورد بررسی قرار گرفت.بیش از ۱۱۰۰۰۰ کودک بین ۹ تا ۱۰ سال به طور متوسط ۱۳ میلی گرم کافئین در روز مصرف می کردند.مشاهده شد کسانی که میزان مصرف خود را افزایش دادند کمترین امتیاز را در آزمون های شناختی داشتند.عملکردهای شناختی که بیشتر تحت تأثیر قرار گرفتند عبارت بودند از حافظه کاری و اپیزودیک،درک واژگان،انعطافپذیری شناختی و سرعت پردازش اطلاعات.برخی از محققان دریافتهاند که مصرف نوشیدنیهای حاوی کولا در کودکان باعث افزایش علائم اختلال بیشفعالی میشود.
اثرات مثبت در دوزهای پایین
تیمی از محققان دریافت دوزهای مختلف کافئین را در تمرینات بی هوازی در کودکان ۸ تا ۱۰ ساله اندازهگیری کردند.آنها دریافتند که دوزهای پایین کافئین بر هیچ پارامتری تأثیر نمی گذارد،اما دوزهای بالاتر قدرت و عملکرد فیزیکی را افزایش می دهند.علاوه بر این، کافئین به عنوان یک عامل درمانی خط اول در تغییرات دینامیک مغزی یا تنفسی مورد مطالعه قرار گرفته است و به نظر می رسد که کافئین در درمان اختلالات تنفسی موثر باشد.
دوز توصیه شده کافئین در کودکان
دوزهای توصیه شده کافئین در بین پیشنهادات ارائه شده برای کودکان متفاوت است.برخی از دستورالعملها معتقدند که کودکان زیر ۱۲ سال نباید بیش از ۸۵ میلیگرم کافئین در روز مصرف کنند.در حالی که یک مطالعه دیگر این پیشنهاد را به ۲.۵ میلی گرم کافئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز محدود کرد.
برای کاهش مصرف کافئین پنهان در کودکان چه باید کرد؟
تشخیص منابع اصلی کافئین آسان است.قهوه،چای،شکلات و بهویژه نوشیدنی های کولا،ارزش بالایی از کافئین را در کودکان فراهم می کنند.بنابراین،در صورت لزوم باید دفعات مصرف آنها را در رژیم غذایی معمولی کاهش دهید.از سوی دیگر در محصولاتی که حاوی کافئین هستند،برچسب را به خوبی بررسی کنید تا ببینید که میزان کافئین موجود در آنها چقدر است.در صورت تردید،با یک متخصص بهداشت مشورت کنید تا معلوم شود که کودک شما چه زمانی بیش از حد کافئین مصرف می کند.
منبع step to health
تاریخ ۲۶ فوریه ۲۰۲۳